Η μάθηση μέσω του παιχνιδιού

Από την αρχή της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας ως παιδαγωγός προσχολικής αγωγής, συνειδητοποίησα πόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι στη ζωή του παιδιού αλλά και στην ανάπτυξή του. Στόχος μου σε αυτό το άρθρο, είναι να παροτρύνω τους γονείς να συμβάλλουν και να συμμετέχουν στο παιχνίδι των παιδιών τους, όποτε μπορούν. Ο όρος παιχνίδι όμως είναι αρκετά υποτιμημένος. Όταν βλέπουμε ένα παιδί στο πάτωμα να παίζει με τα αμαξάκια του, τις κούκλες μωρά, τα lego ή οποιοδήποτε άλλο παιχνίδι, σύνήθως σκεφτόμαστε «Μακάρι να ήμουν στην ηλικία του, χωρίς έγνοιες». Τα παιδιά όμως της προσχολικής ηλικίας, αποκτούν δια βίου αρετές, όπως η ανάπτυξη της φαντασίας τους, η εφευρετικότητα, το να λύνουν προβλήματα, αλλά και κοινωνικές δεξιότητες. Για την ακρίβεια, θα έλεγα ότι είναι μια αρκετά απαιτητική και πολύπλοκη διαδικασία, όσο απλή και να μας φαίνεται τώρα.

Τα μωρά παίζουν χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις τους, αφή, οσμή, ακοή αλλά και γεύση. Αναπτύσουν τον κινητικό συντονισμό τους, το λεξιλόγιο, μαθαίνουν να ενασχολούνται και να επικεντρώνονται σε μια δραστηριότητα, ακόμα και να προκαλούν συναισθηματικά τον εαυτό τους. Ένα απο τα απλούστερα παιχνίδια που έχουμε κατά νου,όπως το ¨κουκου τσα¨, στη πραγματικότητα είναι ενα παιχνίδι πολύ σημαντικό και πνευματώδες, που μαθαίνει στα μωρά να είναι συναισθηματικά δυνατά και ανθεκτικά αλλά και ότι κάτι μπορεί να φεύγει, αλλά ξαναέρχεται. Οι γονείς πρέπει να είναι υπομονετικοί και με ενσυναίσθηση στο παιχνίδι, ώστε η απογοήτευση να μην υπερέχει της απόλαυσης.

 Η προσχολική περίοδος του παιχνιδιού αρχίζει, όταν τα παιδιά ξεκινούν να περπατάνε και να μιλάνε και αναπτύσσουν σταδιακά τη φαντασία τους τόσο στο δημιουργικό, όσο και στο παιχνίδι προσποίησης. Είναι τότε που ξεκινάνε να έχουν εικόνες απο το παρελθόν και το μέλλον, είναι πολύ κοινωνικά και αναζητούν σιγά σιγά την ταυτότητά τους. Είναι η περίοδος που συνειδητοποιούν ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι και ξεκινούν να μιμούνται πράξεις και ρόλους μέσω του παιχνιδιού. 

Ποιος είναι όμως ο ρόλος του ενηλίκου και πώς μπορεί να βοηθήσει στο παιχνίδι? 
• Μπορούν απλά να παρατηρούν το παιδί κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με αυτό και μέσα από αυτό. 
• Μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες και τις παρατηρήσεις, ώστε να δημιουργήσουν εκπαιδευτικές δράσεις πάνω σε αυτές. 
• Μπορούν να δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον για παιχνίδι με τα κατάλληλα υλικά 
• Μπορούν να «μπούν» οι ίδιοι στο παιχνίδι και να προωθήσουν το λεξιλόγιο και την επικοινωνία 
• Μπορούν, τέλος, να κατανοούν πότε πρέπει να κάνουν ένα βήμα πίσω και να αφήσουν τα παιδιά να καθοδηγήσουν τα ίδια το παιχνίδι τους. 

Το να βοηθήσουμε τα παιδιά ουσιαστικά στο παιχνίδι τους, προϋποθέτει στρατηγικές. Ο ενήλικος πρέπει να καθοδηγεί το παιδί ανάλογα με την ανάπτυξη και τις δεξιότητες του ίδιου του παιδιού, ώστε αυτό να έχει τον χρόνο να επεξεργαστεί τι έχει ήδη μάθει. Μικρά βήματα κάθε φορά. 

Εν κατακλείδι, το να παίξουμε μαζί με τα παιδιά μας δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα στην ανάπτυξή τους. Αφήστε τα να παίξουν, να μάθουν παράλληλα και συμμετέχετε όσο πιο πολύ μπορείτε. Μπορεί να είναι εξαιρετικά ξεκούραστο και για σας τους ίδιους! Όλοι στο κάτω κάτω έχουμε κάπου μέσα μας ένα μικρό παιδί, που κάποιες φορές θέλει να βγει στην επιφάνεια. 

Αγγελική Δούρου Παιδαγωγός προσχολικής αγωγής Χρυσή Σφαίρα 2020